Paarden & politiek
Onze politiek bepaalt het beleid, mogelijk ook waar het paarden en de paardenhouderij betreft. Genoeg politici dragen paarden een warm hart toe, maar echte paardenmensen zijn er weinig. Wat vinden politieke partijen van paardrijden? We vragen het drie partijleden.
Maurits von Martels zit bijna vier jaar in de Tweede Kamer voor het CDA en is een echte paardenliefhebber. Hij heeft met zijn vrouw Aimée een boerenbedrijf met melkkoeien en een B&B in Dalfsen. Na de komende verkiezingen verlaat hij de kamer, vertelt hij. ‘Ik heb nu al zin om weer paarden te kopen en veel te gaan rijden.’ Het CDA ziet veel voordelen aan paardrijden en paarden houden. Paarden zijn goed voor zowel de lichamelijke als de geestelijke gezondheid. ‘Wedstrijdpaarden worden over het algemeen goed verzorgd en dat heb ik liever dan een paard dat ergens achteraf alleen in een wei of stal staat. Een paard moet elke dag genoeg kunnen bewegen, het liefst dagelijks in de wei. Als dat niet kan, moet de beweging op een andere manier worden gewaarborgd.’
Maurits: ‘Door onwetendheid gaat het nog wel eens mis’
Voorlichting
‘We vinden dat het goed gaat in de paardensector en willen dan ook geen verplichtingen die vanuit de overheid worden opgelegd. We staan wel voor voorlichting. Mensen moeten wel voorbereid aan paardrijden beginnen. Ook moeten alle paardenliefhebbers de nieuwe kennis rondom paarden bijhouden. Iedereen die wat met paarden doet, doet dit met de goede intenties. Door onwetendheid gaat het nog wel eens mis. Voor alle paardenliefhebbers, beginnend en gevorderd, geldt: lees over de ontwikkelingen, word lid van een organisatie en start niet onvoorbereid met paarden en paardrijden.’ Maurits heeft persoonlijk wel zorgen over het type paard dat wordt gefokt: ‘Veel paarden die worden gefokt, staan hoog in het bloed. Ze zijn moeilijker te rijden voor de ‘gewone’ ruiter, die vooral recreatief met zijn paard wil rijden. Ik wil hier daarom een oproep doen aan de fokkerij om ook paarden te fokken voor de grote groep liefhebbers die plezier wil hebben en niet per se wedstrijden rijdt.’ De paardensector is geen issue in de landelijke politiek en dat is eigenlijk goed. Alleen zaken die niet goed gaan, staan op de agenda van de Tweede Kamer. ‘In de paardensector moeten we elkaar beter aanspreken als er wat misgaat. We willen niet meer dat een paard alleen in een achtertuin staat of dagelijks te weinig beweging krijgt.’
Maurits: ‘We willen geen verplichtingen vanuit de overheid. Het CDA staat wel voor voorlichting’
Paardenfamilie
Maurits spreekt vol passie over zijn paardenjeugd. ‘Op mijn achtste jaar reed ik al mijn eerste concours, geënthousiasmeerd door mijn vader. Met mijn pony Racekever heb ik van alles beleefd en veel wedstrijden gereden in het springen, samengesteld en achttallen. Dat was echt een prachtige tijd met de beste herinneringen van mijn sportcarrière. Jan Schuttert – ja, de vader van! – was mijn maatje en het saamhorigheidsgevoel in die tijd was heel groot. Zowel in 1981 als in 1986 heb ik zelfs het Gouden Ei in het Z-springen in Barneveld gewonnen! Ik sta te popelen om weer te beginnen met rijden. We zijn een echte paardenfamilie. Ik volg ook mijn neef Chris von Martels, die mogelijk voor zijn thuisland Canada naar Olympische Spelen mag.’
Maurits: ‘Ik wil een oproep doen aan de fokkerij om ook paarden te fokken voor de ‘gewone’ ruiter’
Verbinding zoeken
Carla van Viegen is zelf ruiter en fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren (PvdD) in Zuid-Holland: ‘Paarden zijn fantastische wezens met een zeer verfijnde communicatie en sensitiviteit. Ieder paard heeft zijn eigen persoonlijkheid en behoeften. Paarden houden is een way of life, waarin we met respect voor hun intrinsieke waarde met hen samenwerken. Op dit moment is een sterke polarisatie gaande tussen voor- en tegenstanders van de paardensport. Voor mij is het van belang te zorgen voor verbinding in plaats van tegenstelling in paarden houden.’ De PvdD wil een landelijk Paardenbesluit, waarin regels zijn opgenomen over ruime, schone en lichte huisvesting, het dagelijkse sociale contact en vrije beweging. Ook goede voeding is een voorwaarde voor het welzijn van het paard. ‘Voldoende ruwvoer van voldoende kwaliteit moet worden verdeeld over meerdere porties per dag en ook is een koolhydraatarm dieet nodig, dus geen ‘roze koeken’ in de vorm van granenbix, maar goede eiwitrijke voeding. Hier is nog een wereld te winnen.’
Carla: ‘Laten we zoeken naar oplossingen die verschillen overbruggen en paardenwelzijn vergroten, want daar gaat het om’
Welzijn bewaken
‘Een respectvolle relatie tussen mens en paard is zeker mogelijk zolang het natuurlijk gedrag en het welzijn van het dier vooropstaan,’ vervolgt Van Viegen. ‘Bij sport met dieren is het mogelijk dat ze in hun gezondheid en welzijn worden aangetast als sprake is van pijnlijke trainingsmethoden, overbelasting of het vervroegd doden als ze geen ‘nut ‘ meer hebben voor de mens. Topsport is ook voor paarden een grote belasting. Hierbij worden ze vaak op te jonge leeftijd te zwaar belast. Zo wordt het welzijn van het paard aangetast en de levensduur verkort. Paarden zijn pas volwassen op achtjarige leeftijd en moeten langer de tijd krijgen om zich te ontwikkelen. De toppaarden krijgen een goede verzorging en hun ruiters hebben het beste met hen voor, maar daarmee ben je er niet. Paardensport kan voor paarden stressvol zijn. Zo zijn veel top springpaarden vaak langere tijd achtereen onderweg zonder soorteigen gedrag te kunnen vertonen in een onnatuurlijke en vaak lawaaiige omgeving. Ook deze toppaarden moeten natuurlijk gedrag kunnen vertonen, meerdere uren per dag vrij kunnen bewegen in de buitenlucht, sociaal contact hebben met andere paarden en voldoende ruwvoer tot hun beschikking hebben.’ Ook de fokkerij kan verbeteren, meent Van Viegen: ‘Het is in mijn ogen onethisch om een embryo uit te spoelen en dat in te brengen in een draagmerrie. Hetzelfde geldt voor dekhengsten. Ze worden goed verzorgd, maar leven vaak in een gouden kooi zonder contact met soortgenoten of ook maar één merrie om op een natuurlijke manier te dekken. Ik vind het schrijnend, maar voor velen is het de gewoonste zaak van de wereld. Hoever moet je gaan? Paarden worden momenteel vaak hypermobiel gefokt, wat tot lichamelijke klachten kan leiden en ten koste gaat van de core stability.’
De PvdD wil een landelijk Paardenbesluit met regels voor huisvesting, sociaal contact en beweging
Leren van het paard
Carla vindt dat we veel van het paard kunnen leren. ‘We maken allemaal fouten, maar als je je openstelt en durft te reflecteren, biedt het paard een mogelijkheid voor verbetering van zelfkennis, zelfbewustzijn en lichaamsbewustzijn. Je leert dan de lichaamstaal en het gedrag van het paard beter duiden. Het paard heeft een onmiskenbare intrinsieke waarde van zichzelf. We kunnen ons veel meer verdiepen in het wezen paard en mens en paard kunnen een innige band ontwikkelen. Gelukkig wordt in hippische opleidingen steeds meer aandacht besteed aan dierenwelzijn. De KNHS maakt goede stappen in de verbetering van het welzijn in de sport met bijvoorbeeld de neusriemregel en het protocol voor extreme temperaturen. Hierin kunnen zeker nog meer stappen worden gemaakt.’ Carla besluit met een oproep: ‘Wat ons verbindt is de liefde voor dit edele dier, het paard. Laten we zoeken naar oplossingen die de verschillen overbruggen en het paardenwelzijn vergroten, want daar gaat het om! Bij paardenwelzijn heeft het paard altijd gelijk en niet het menselijk ego. Authenticiteit, innerlijke rust, het niet-doen en persoonlijk meesterschap zijn nodig om de echte verbinding met dit majestueuze dier te kunnen ervaren. En met de wereld om ons heen.’
Carla: ‘Gelukkig wordt in hippische opleidingen steeds meer aandacht besteed aan dierenwelzijn’
Frank Futselaar maakt sinds vier jaar deel uit van de Tweede Kamer voor de SP. Hij staat op negentiende plaats van de kieslijst voor 2021. Futselaar is sinds 2000 lid van de partij en is onder andere actief als woordvoerder landbouw en natuur, met als inzet een groener Nederland. De geboren Groninger woont al jarenlang in Zwolle. Frank Futselaar: ‘De SP is voorstander van paardrijden, mits de dieren deskundig worden verzorgd en beschikken over voldoende leefruimte, bewegingsmogelijkheden en beschutting. De SP wil dat er bindende regelgeving komt die hiervoor minimumeisen stelt. Gelukkig blijkt de verzorging van paarden in Nederland over het algemeen op orde. Toch verschijnen nog geregeld berichten over verwaarlozing of vereenzaming van dieren. In veel gevallen is daarbij geen sprake van onwil bij houders, maar blijken ze bijvoorbeeld niet meer in staat om voor hun dieren te zorgen of hebben ze onderschat hoeveel geld, tijd en kennis adequate verzorging vergt. Om dit tegen te gaan wil de SP extra voorlichting die ondoordachte aanschaf van paarden kan voorkomen en die houders informeert over vereisten voor een goede verzorging. Ook dienen er wat de SP betreft meer toezichthouders te komen die het welzijn van zowel professioneel als recreatief gehouden dieren kunnen garanderen. Om het welzijn van paarden te bevorderen is het Keurmerk Paard en Welzijn in het leven geroepen, waarin richtlijnen voor een goede verzorging zijn opgenomen. Dat keurmerk geniet helaas nog niet de bekendheid die het verdient en daarom kan het nooit kwaad om dit waar mogelijk te promoten onder paardenliefhebbers. Dit keurmerk zou gemeengoed moeten zijn op alle maneges en paardenbedrijven.’ De SP heeft in de Tweede Kamer meermaals aandacht gevraagd voor de verbetering van welzijnscondities in de paardenhouderij. Voorbeelden daarvan zijn de risico’s van vaste hindernissen in de eventingsport, die tot onnodig dierletsel kunnen leiden, dopingtoediening bij wedstrijddieren en stoppen met staarten couperen bij trekpaarden. Ook ziet de SP dat het dierenwelzijn op veel paardenmarkten onder de maat is. Markten die het welzijn niet kunnen garanderen, verdienen hun bestaansrecht niet.’ De SP ziet hoe dan ook wel een rol voor het paard in een gezondere samenleving. ‘Sport is voor zowel mens als dier gezond en leuk, mits goed uitgeoefend natuurlijk.’
Frank: ‘De SP is voorstander van paardrijden, mits de dieren deskundig worden verzorgd’
Meer weten?
De KNHS houdt de ontwikkelingen rond de paardensport en paardenhouderij in de politiek scherp in de gaten en gaat in gesprek waar dat nodig is. Ook hebben we regelmatig contact met ministeries, natuurorganisaties, NOC*NSF en andere relevante partijen om te zorgen dat zo veel mogelijk mensen onbezorgd kunnen paardrijden. Thema’s daarbij zijn paardenwelzijn, sport, natuur, routes, inclusiviteit, veiligheid voor mens en paard en nog veel meer. Als je hier vragen over hebt, neem dan contact op met Fenna Westerduin op f.westerduin@knhs.nl.
